CSIS ရဲ႔ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင္႔ျမန္မာစီးပြားေရးအၾကပ္အတည္း

CSIS ရဲ႔ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင္႔ျမန္မာစီးပြားေရးအၾကပ္အတည္း

အေမရိကန္အေျခစုိက္ႏုိင္ငံတကာနွင္႔မဟာဗ်ဴဟာေလ႔လာေရးဌာန(CSIS)မွေလ႔လာဆန္းစစ္သူ(၄)ဦးသည္ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔လာေရာက္၍ေလ႔လာဆန္းစစ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီးထုတ္ျပန္ခ်က္ျပဳလုပ္ခဲ႔သည္။

ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္

Disadvantages  (အားနည္းခ်က္မ်ား)

(၁) ျမန္မာႏုိင္ငံတုိးတက္မႈအတြက္အတားအဆီးမ်ားစြာရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

ယင္းအတားအဆီးမ်ားမွာ

(က) ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈ

(ခ) အက်င္႔ပ်က္ခ်စားမႈ

(ဂ) ပြင္႔လင္းျမင္သာျခင္းမရွိမႈ

(ဃ) ပညာေရခ်ိန္နိမ္႔က်မႈ

(င)  အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားအားနည္းေနမႈ.........တုိ႔ျဖစ္သည္။

(၂) ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းေရးလုပ္ရာတြင္ပညာေရမျပည္႔၀မႈႏွင္႔စြမ္းေဆာင္ရည္နိမ္႕က်မႈမ်ားေၾကာင္႔

ေျပာင္းလဲေရးကိုတုံ႔ဆုိင္းေႏွးေကြးေစျခင္း

(၃)အေတြ႔အႀကံဳနည္းပါးမႈႏွင္႔စြမ္းေဆာင္ရည္နိမ္႔ပါးမႈတုိ႕သည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္အဓိကစိန္ေခၚခ်က္ ႀကီးျဖစ္ေနပါေၾကာင္းကိုသတင္းဆုိးပါးလိုက္ရပါသည္။

အခ်ိန္မီျပဳျပင္ႏုိင္မည္ဆုိပါက

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ပထ၀ီအေနအထားအရအေရးပါၿပီးႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ၊ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမ်ားနွင့္ အက်င့္ပ်က္

ျခစားမႈမ်ားကိုတိုက္ဖ်က္ျခင္းမွန္ကန္စြာအေဆာတလ်င္ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ႔ပါကစီးပြားေရးျဖစ္ထြန္းမႈသည္အံ႔မခန္းတုိးတက္လာႏုိင္ေၾကာင္းကိုယင္းစစ္တမ္းတြင္ေဖာ္ျပထားပါေၾကာင္းေဖၚျပထားပါသည္။

ကိုးကား ( ALCN Source The Irrawaddy)

          CSIS ရဲ႕စစ္တမ္းအရျမန္မာႏုိင္ငံစီးပြားေရးျဖစ္ထြန္းတုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈ၊

အက်င္႔ပ်က္ခ်စားမႈ၊ပြင္႔လင္းျမင္သာျခင္းမရွိမႈ၊ ပညာေရခ်ိန္နိမ္႔က်မႈတုိ႔ကိုေဖၚျပထားပါသည္။ယင္းအခ်က္မ်ား

မွာေသြးထြက္ေအာင္မွန္ကန္္သည္႔အျပင္စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈသာမကဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ရာမွလည္းမ်ားစြာအေရးႀကီးလွပါတယ္။ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ေျခလွမ္းမ်ားစြာလွမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။အဓိကမျဖစ္မေနလွမ္းရမည္႔ေျခလွမ္းေတြကေတာ႔စီးပြားေရးျပဳျပင္ေရးေျခလွမ္းႏွင္႔ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေျခလွမ္းတုိ႔ျဖစ္တယ္။ထုိေျခလွမ္းႏွစ္လွမ္းကိုတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုဟန္ခ်က္ညီမွ်စြာနဲ႔ထိန္း ေၾကာင္းေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ခဲ႔မည္ဆုိပါကဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ရာလမ္းေၾကာင္းသာယာေျဖာင္႔ျဖဴးႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

ဒီစစ္တမ္းကိုျမန္မာ႔အစုိးရကလည္းလက္ခံႏုိင္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ႏုိင္ငံေရးေက်ာရုိးရဲ႔ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားကိုကိုျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည္တဲ႔အခါ၁၉၆၂ ခုႏွစ္စစ္တပ္မွဦးေန၀င္းစတင္အာဏာ

သိမ္းခဲ႔တဲ႔အခ်ိန္ကစရမွာဘဲျဖစ္တယ္။

၁၉၆၂ခုတြင္အာဏာရလာသည္႔စစ္တပ္၏ေရွးဦးလုပ္ရပ္မွာအမ်ားႀကိဳက္အေနာက္တုိင္းေခတ္မွီေရး သ ေဘာတရားမ်ားကိုနယ္ခ်ဲ႕လက္သစ္၀ါဒအျဖစ္သတ္မွတ္၍ကိုယ္ထူကိုယ္ထဖူလုံေရးကိုရည္မွန္းသည္႔တံခါးပိတ္၀ါဒ ဗဟုိဦးစီးဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္ကိုခ်မွတ္က်င္႔သုံးျခင္းျဖစ္သည္။ထုိအခ်ိန္ကာလ၌လည္းႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးဆုိၿပီးကမၻာတြင္ေခတ္စားေနေသာဆုိရွယ္လစ္စနစ္ကိုျမန္မာဆုိရွယ္လစ္စနစ္ဆုိၿပီးေၾကြးေၾကာ္ကာအလုပ္သမား၊လယ္သမားေကာင္းစားေရးဆုိၿပီးအသံေကာင္းဟစ္ခဲ႔တာပါဘဲ။အမွန္တကယ္ေတာ႔သူမ်ား လစ္လိုသာလုိက္ၿပီးလစ္လိုက္တာပါ၊အမွန္တကယ္ေတာ႔သူရဲ႔ရင္ထဲမွာအလုပ္သမာ၊လယ္သမားအေပၚစိတ္၊ေစတနာေကာင္းမရွိခဲ႔တာအမွန္ျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခားမုန္းတီးစိတ္ရွိသူဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းဦးေဆာင္ေသာအစုိးရသည္တုိင္းျပည္ကိုကိုလိုနီလက္သစ္အေနာက္တုိင္းၾသဇာအားလုံးမွကာကြယ္တာဆီးရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ႔သည္။ဤသုိ႔ျဖင္႔ဧကစာရိမႈ၀ါဒမ်ားခ်မွတ္ၿပီးႏုိင္ငံ ျခားအကူအညီမ်ားႏွင္႔ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုျငင္းဆန္ခဲ႔သည္။ရလဒ္ကားျမန္မာႏုိင္ငံသည္ျပင္ပကမၻာ ေလာကႀကီးႏွင္႔(၂၆)ႏွစ္လုံးလုံးသိသာစြာအဆက္ျပတ္သြားၿပီးႏုိင္ငံ၏စီးပြားေရးမွာလည္းထန္ညက္လုံးေခြးလ်က္သလို၊တျဖည္းျဖည္းခၽြတ္ၿခဳံၾကလာခဲ႔ရပါသည္။အဓိကအေျခခံအေၾကာင္းအရင္းကေတာ႔ ႏုိင္ငံ၏စီးပြားေရးခန္႔ခြဲရာ၌စစ္တပ္၌စီးပြားေရအတတ္ပညာနွင္႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေတြ႔အႀကဳံမရွိေသာစစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားကို ႏုိင္ငံ၏အခ်က္အျခာက်ေသာေနရာမ်ားတြင္၀န္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ခံအပ္ရမွျမစ္ဖ်ားခံစတင္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။

ဦးေန၀င္းရဲ႔တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္က်ဆုံးၿပီးေနာက္ေပၚေပါက္လာတဲ႔ဦးေန၀င္းရဲ႔မ်ဳိးဆက္အရင္းအျခာျဖစ္တဲ႔စစ္တပ္၏အခန္းက႑ဟာအသြင္တမ်ဳိးနဲ႔အာဏာယူသိမ္းပိုက္ၿပီးအမ်ဳိးမ်ဳိးျပည္သူလူထုကိုခ်ဳပ္ခ်ယ္ကာ ႏုိင္ငံပိုင္ေ၀ဟင္၊ေျမျပင္၊ေျမေအာက္၊ေရေပၚေရေအာက္ရွိသံယံဇာတမ်ားကိုထုတ္ယူသုံးစြဲၿပီးျပည္သူလူထုရဲ႔အ သက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ားျဖစ္တဲ႔လယ္ေျမ၊ယာေျမမ်ားကိုအဓမၼအႏုိင္က်င္႔သိမ္းယူၿပီးထင္တုိင္းႀကဲခဲ႔ၾကျပန္ပါ တယ္။ႏုိင္ငံ၏စိးပြားေရးက်ဆင္းမႈ၊သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာမ်ားဆုံးရူံးပ်က္ဆီးမႈ၊သဘာ၀သံယံဇာတမ်ား ထုတ္ယူသုံးစြဲခဲ႔ျခင္းတုိ႔၏အဓိကတရားခံမွာစစ္အစုိးရလက္ထက္တြင္ဒီဂရီအျမင္႔ဆုံးေရာက္ရွိခဲ႔ပါသည္။

ယခုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလအထိစစ္ဘက္ဆုိင္ရာအရာရွိႀကီးမ်ားကအမ်ဳိးသားစီးပြားေရးကိုအလးုံစုံခ်ဳပ္ကိုင္ ေနတုန္းပင္ျဖစ္ သည္။ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ကုမၸဏီ(ခ) စီးပြားေရးဦးပိုင္သည္ တပ္မေတာ္က အရာရွိႀကီးေတြ ေကာင္းစားဖို႔ အက်ဳိးအျမတ္ ရွာေပးေနေသာအုပ္စုျဖစ္သည္။။ အဲဒီစီးပြားေရးဦးပိုင္က ေသခ်ာေပါက္

၀င္ေငြေကာင္းတဲ့လုပ္ငန္းေတြကိုလက္၀ါးႀကီးအုပ္ၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ေနတာ လူတစု ေကာင္းစားဖို႔အတြက္ပဲျဖစ္ၿပီး

လူထုေကာင္းစားမႈေတာ႔မျဖစ္ခဲ႕ပါ။

ျမန္မာစီးပြားေရးကိုအထူးကိုင္တြယ္ထားတဲ႔ဦးပိုင္(ခ)စစ္ခရုိနီႀကီးမ်ား

ဦးပိုင္ဆုိတာတပ္မေတာ္ကအရာရွိႀကီးေတြ ေကာင္းစားဖို႔အက်ဳိးအျမတ္ရွာေပးတဲ႔ႀကီးမားတဲ႔အဖြဲ႔အစည္း

(သို႔)ကုုမၸဏီ(သို႔)စစ္ခရုိနီႀကီးမ်ားအသင္းျဖစ္တယ္။ဦးပိုင္ယူထားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ မနည္းလွဘူး။

ေက်ာက္မ်က္ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း (မိုးကုတ္ - နန္႔ယန္း - မိုင္း႐ွဴး - ဖားကန္႔) သစ္လုပ္ငန္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ကုန္ေသတၱာစခန္း၊ ၾကယ္ငါးပြင့္သေဘာၤလုပ္ငန္း၊ စီးကရက္စက္႐ံု၊ ဘီယာစက္႐ံု၊ သံမဏိစက္႐ံု၊ သစ္အေခ်ာကိုင္လုပ္ငန္း၊ စားအုန္းဆီတင္သြင္းမႈလုပ္ငန္း၊ ကားတင္သြင္းမႈလုပ္ငန္း၊ တယ္လီဖုန္းလုပ္ငန္း၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား တင္သြင္းေရးလုပ္ငန္း၊ ဆည္နဲ႔ တံတား တည္ေဆာက္ေရးပစၥည္း တင္သြင္းေရးလုပ္ငန္း၊ တပ္မေတာ္ရမ္ ထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ံု၊ ေဂါတန္ေက်ာက္ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ သံေခ်ာင္းမ်ား ျပည္ပမွ တင္သြင္းခြင့္လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ ခ်ေပးထားတယ္။ ေသခ်ာေပါက္ အျမတ္အစြန္းရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ၿပိဳင္ဘက္မရွိ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါအျပင္စစ္အစိုးရလက္ထကတေလွ်ာက္္အျမတ္ခြန္ေဆာင္ရျခင္းမရွိဘူး။ဒါဆုိျမန္မာျပည္ဆင္းရဲတာအထူးအ ဆန္းမဟုတ္ေတာ႔ဘူးေပါ႔။ဒါေၾကာင္႔ဦးပိုင္သည္ႏုိင္ငံ၏စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈကိုေျဖရွင္းရန္အေျခခံအခ်က္တစ္ ခ်က္အ ေနျဖင္႔ပါ၀င္ေနတာကိုေတာ႔အစုိးသစ္အေနျဖင္႔မ်က္ကြယ္ျပဳ၍မရေတာ႔ေပ။

အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားအားနည္းေနမႈ

အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားအားနည္းမႈဆုိသည္မွာတုိင္းျပည္၏အဓိကေသာ႔ခ်က္မ်ားျဖစ္သည္႔ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားႏွင္႔အလုပ္အကိုင္အခြင္႔အလမ္းမ်ားစြာတုိ႔ကိုထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ႔ေသာလူမ်ားမွာအထက္တန္းလႊာလူတန္းစား မ်ား၊စစ္ဘက္ဆုိင္ရာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏မိသားစုအသုိင္းအ၀ိုင္းမ်ား၊ခရုိနီမ်ား၊ပါရာဆုိက္မ်ား၊တုိ႔၏လက္ထဲတြင္ သာရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင္႔ထုိလက္တစ္ဆုပ္စာလူတစ္စုသည္ေနရာတကာတြင္စီးပြားေရးအရလြမ္းမိုးထားၿပီးအ ေထြေထြစီးပြားေရးက႑အေျခခံအေဆာက္အအုံအဆမတန္အားနည္းခ်နဲ႕မႈကလည္းမညီမွ်မႈကိုပို၍ႀကီးထြားလာေစပါသည္။

ထုိေၾကာင္႔ႏုိင္ငံ၌လက္တစ္ဆုပ္စာလူတန္းစားတစ္ရပ္သာၾကြယ္၀ခ်မ္းသာလာေသာ္လည္းတုိင္းျပည္၏စီးပြားေ၇းက႑တစ္ရပ္လုံးမွာမႈျဖစ္ေပၚလာတဲ႔အၾကပ္အတည္းမ်ား၊စိန္ေခၚမႈမ်ားကိုရင္ဆုိင္ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖုိ႔ဆုိ တာကေတာ႔အိမ္မက္သဖြယ္ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ္႔မည္။

ဒီအေျခအေနမ်ားကိုျဖစ္ေပၚလာေစသည္႔အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာတုိ႕၏အေၾကာင္းအရင္းမွာေဖာက္ျပန္တတ္ေသာအာဏာရွင္စနစ္(သုိ႔)အမ်ဳိးသားေရးဆုိရွယ္လစ္မႈ၀ါဒမ်ားမွသေႏၶတည္ခဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။ယင္းအေျခအေနမ်ားသည္လက္ရွိအစုိးရ၏ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလတြင္အစုိးရအားစီးပြားေရးအရစိန္ေခၚမည္႔ အလားအလာမ်ားကိုအားေပ်ာ႔လာေစသည္မွာထင္ရွားေပၚလြင္ပါသည္။ထုိေၾကာင္႔အစုိးရသစ္အေနျဖင္႔ CSIS ၏စစ္တမ္းထုတ္ျပန္ခ်က္ကုိလက္ခံၿပီးအခ်ိန္မီျပဳျပင္ႏုိင္မွသာလွ်င္ဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ရာလမ္းေၾကာင္းတြင္စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖဳိးမႈသည္မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ႏုိင္ေပလိမ္႔မည္ဟုထင္ျမင္မိပါေၾကာင္း။

ေမာင္သာျမား